THEMA - onderwijs in bewegen

Executieve functies zijn uitvoerende regelfuncties. Het zijn processen in het brein die het (sociaal) gedrag en leren aansturen. Executieve functies zijn juist daar nodig waar het gaat over niet-routinematige aansturing van gedrag. Dit zijn ook precies de situaties die je vaak tegenkomt op momenten dat er iets geleerd wordt. Weinig is dan routinematig.

Het onderwijs en dan specifiek het onderwijs in bewegen stelt kinderen continu voor uitdagingen waarbij meer van ze wordt verwacht dan routinematige handelingen.
We schreven er een blog over en ontwikkelden een e-learning waarin we specifiek ingaan op de relatie tussen executieve functies en bewegingssituaties.

Motorisch leren gaat over het steeds beter afstemmen van geleerde vaardigheden op de omgeving.
Het is het proces van toenemende vloeiendheid, accuratesse en snelheid van bewegingen.

Het steeds effectiever en meer efficiënte bewegen is van toepassing op complexe vaardigheden zoals op je fiets stappen en wegrijden, in bomen klimmen en pianospelen of meer eenvoudige vaardigheden als het gooien, vangen of stuiten van een bal. Motorische leerprocessen spelen ook een rol bij het bewaren van je evenwicht of het opvangen van een (bijna) val. Motorisch leren gaat over het steeds beter afstemmen van geleerde vaardigheden op de omgeving.

De twee good practices die in de artikelen de meeste aandacht krijgen zijn de 9 criteria voor een goede les en de huis-en (beweeg)tuin-organisatie. De 9 criteria voor een goede les werken als een gespreksdocument op basis waarvan gekeken kan worden naar de bewegingslessen met kleuters zoals die op school worden gegeven. De huis- en beweegtuin-organisatie biedt de structuur en het overzicht dat jonge kinderen nodig hebben omdat dit zorgt voor een gevoel van veiligheid en rust en daarmee een prettig leer- en beweegklimaat creëert.

Executieve functies zijn nodig waar het gaat over niet-routinematige activatie van gedrag. Dit zijn ook precies de situaties die je vaak tegenkomt op momenten dat er iets geleerd wordt. Weinig is dan routinematig. Het onderwijs en dan specifiek het onderwijs in bewegen stelt kinderen constant voor uitdagingen waarbij meer van ze wordt verwacht dan routinematige handelingen.

Executieve functies, zo zou je kunnen zeggen, zorgen voor de top-downcontrole van onze acties, wanneer je je concentreert én wanneer je niet op de automatische piloot kunt of mag handelen.

Samen met de collega’s van de universiteiten van Gent en Hasselt mochten we onlangs onze visie en ideeën over ‘het stimuleren van de motorische ontwikkeling van kleuters’ delen.

De motorische ontwikkeling vormt echter niet alleen de basis voor de ontwikkeling van fundamentele motorische vaardigheden en fysieke fitheid op latere leeftijd, maar zorgt ook voor de ontwikkeling van probleemoplossend gedrag, de zogenoemde executieve functies. Het biedt daarnaast krachtige mogelijkheden om de sociaal-emotionele ontwikkeling te stimuleren en begeleiden via het bewegingsspel.

“Het is daarom belangrijk dat ontwerpers van beweegarrangementen en regisseurs van leerinterventies gebruikmaken van de voorhanden kennis."

Stap voor stap vaardigheden leren. Dit kan met de Sportbouwer. Een app met instructievideo’s waarmee je kinderen sportvaardigheden kunt aanleren. Kinderen kunnen zelf met het programma aan de gang, maar je kunt als docent ook een groep aanmaken. Zo kun je precies zien welke kinderen waarmee bezig zijn en ze nog beter begeleiden.

In de Sportbouwer app vind je instructievideo’s waarmee je kinderen 20 sportvaardigheden kunt aanleren. De app wordt nu gratis aangeboden. Sportbouwer richt zich op kinderen van 6 tot 12 jaar met een motorische ontwikkelingsachterstand. Met specifieke aandacht voor kinderen met Developmental Coordination Disorder (DCD), een coördinatie- ontwikkelingsstoornis.

Sportbouwer richt zich op het leren van sportvaardigheden en bestaat uit onder andere een app met instructievideo's, sportkaarten met aanwijzingen en een coachhandleiding.

Meerdere auteurs hebben vanuit diverse perspectieven een uitstekend gevisualiseerd boek gecreëerd. Leesbaar, actueel, innovatief, illustrerend en vanuit krachtige visies geschreven en voor vele disciplines te gebruiken.

"Zeer gewaardeerd heb ik het inbrengen van wetenschappelijke achtergrond rondom motorisch leren, leer-kracht van het kind spreken het meest aan voor leerkrachten en kinderfysiotherapeuten. Dynamische systeem model zit in meerdere hoofdstukken geïntegreerd, waardoor het impliciet en expliciet leren, differentieel leren goed tot zijn recht komt."

Beter spelen en bewegen met kleuters heeft de totale ontwikkeling van het kind als vertrekpunt. Hoe jonger het kind, hoe meer de verschillende ontwikkelingsdomeinen met elkaar verweven zijn, en hoe meer het bewegen ingrijpt op al die domeinen. De ontwikkelingsdomeinen samen zorgen voor competent motorisch gedrag.

Bewegingscompetente kleuters hebben het vermogen om een breed spectrum aan motorische vaardigheden doelgericht, effectief en afgestemd op de omgeving te gebruiken. Het uitbreiden van dit bewegingsgedrag is continu ‘werk in uitvoering’.

Je vindt hier vakinhoudelijke informatie over het bewegingsonderwijs. Denk aan artikelen over motorisch leren, informatie over het organiseren van een les of lessuggesties en -ideeën die je les niet alleen tot een succes kunnen maken maar ook inhoudelijk kwaliteit bieden.

Door het delen tips, tricks, succesnummers en inspiratie heb je veel informatie op een centrale plaats bij elkaar. Het opbouwen van een community gaat sneller, is leuker, inspireert en bovendien vind je sneller de informatie die resultaat biedt.

Je ontvangt deze Kennislink omdat je je e-mailadres ingevuld heb op één van onze websites, een training of cursus hebt gevolgd of contact met ons hebt gehad over één van onze diensten.

Als je denkt dat deze informatie ook interessant kan zijn voor een ander stuur deze Kennislink dan door.
Het verspreiden van de Kennislink wordt zeer gewaardeerd.

Heb je deze Kennislink doorgestuurd gekregen en wil jij hem ook maandelijks ontvangen?
Meld je dan hier aan.

De Kennislink verschijnt de eerste maandag van de maand.

Wil je geen enkele Kennislink missen? Voeg ons dan toe aan je contactadressen.

Komt deze Kennislink voor jou te vaak? Valt hij tegen? Is je inbox te vol of vind je de inhoud niet interessant (meer) en ontvang je liever geen Kennislink meer? Gewoon afmelden.
Dit kan onderaan deze Kennislink.